Татарстанда ваххабизм!

Центр евразийских исследованиймы ахры, ну ул бер кешенен генэ китабы булмый инде, материаллар жыелмасы була.

Бу проблема гадэттэгечэ артык купертелгэн инде. Эйе проблема бар,лэкин андый ук дэрэжэдэ тугел дип саныйм. Хэм бу проблеманы кутэру "эзрэк кенэ сонга калды" бугай ))) сугыштан сон йодрык бн янау сыман ))))

сон булса да ун булсын инде) куплэр бит Татарстанда тиздэн кавказ башланырга момкин дип куркыта, бер дэ кызыгырлык вариант тугел...чыннан да моселман яшьлэре арасында миллилектэн баш тарту, традициялэрне инкаръ иту кебек симптомнар кузэтелэ.

Ваабчылар ислам диненд изгелр булуын тулысынча инкарь итлр. Нигезд, алар изгелрне тануны м мселман изгелре кмелгн урыннарга сфр кылуны танымыйлар, нзер корбаны чалу м дога кылып Аллатан ярдм сорау . б. шуны ише нрслрне аламыйлар. Бу – алар фикеренч, бер илалыктан баш тарту, тугрылыклы, фикердш дини шхеслрне гадттн тыш тану м ктр – Алланы могизаларына атрибутлар китер була.

бездэ дэ бит Болгарга баруны ярамый, бидгать дип йоручелэр бар, хэйран...

Кем,нэрсэ очен бара инде Болгарга ) Э Татарстанда вахабизмга килгэндэ,аларга каршы торырга момкинчелеклэр житэрлек иде дип саныйм. Чонки алдан чаралар курелгэн булса традицион Исламны устерергэ момкин иде. Беренче чиратта элбэттэ куп эйбер имамнардан тора. Э татар халкы очен традицион булган исламны дорес итеп житкерердэй( гафу итегез "чэйнэп каптырырдай") имамнар буген Татарстанда бик сирэк. Э андый имамнарны булдыру момкин эш.

алай ук жинел тугелдер ул, Артур...энэ бит Дагестанда тора алмыйлар, аларда традицион ислам безгэ караганда купкэ ныграк сакланып калган булса да.

жинел эш тугел элбэттэ,лэкин тик утырып кына проблема хэл ителми бит. э эшлэр очен реаль планнар бар

минем фикеремчэ реаль планнар,лэкин куп вакыт,авыр эш хэм финанс ярдэм талэп ителэ торган ) узенэ сойлэп курсэтермен эле жае чыкканда. тик ана берэрсе алыныр микэн,бик шикле )

Уэ аляйкум Эс-сэлам уэ рахматуллахи уэ бэракэтух!)

ИншэАллах!
Коръэн хэм Соннэт!!!
болардан башка туры юл юк!
Газиз кардэшлэр, берэр эйбер турында суз кутэргэнче, бу турыда гыйлемебезне арттырыйк, ин, хэерлесе шул булыр, ИншэАллах!:)

Уагалейкум ассалям!

традицион ислам безнен очен ул фикхта Абу Ханифэ мэзхэбе, гакыйдадэ - имам Матуриди мэзхэбе хэм рухилык, эчке донья инде суфичылык, Нэкшбэндия тарикате белэн бэйле булган. Э бугенге кондэ болар бик утэлми, бу нормалардан читлэшу бар кебек тоела, шунын белэн бэйле дэ барлык проблемаларнын килеп чыгуы.

Айнур син "бу нормалардан читлэшу бар кебек тоела" дисен. тоелмый,чыннан да ул читлэшу бар.

Димэк, безнен Баруди, Фэхретдиннэр вахаби булган инде, вахабилык сезненчэ шул булгач.
Сез тогэл билгелэмэлэр бирегез инде, инде болай да бочку катят татар галимнэренэ.
Хнфи мзбе дип сйл исэ - ул бит кп очракта мкерлек кен. Ул фкат корал гына.
Мзб - тулы длт системасы бит ул. Сез хнфи мзбен намазда куллар кендек астында булып, "мин"не эчтн йт белн ген бйле дип уйлыйсызмы лл? Хнфи мзбе, башкалары кебек, тулы длтне яшт алырдай, м яшткн, м ле аман да яштче бер система!
Хзер хнфилекк чакыручылар Татарстанда хакимият системасын, К, ХК, икътисад-финанс системаларын, башка трле кануни системаларны хнфи мзбен тгл китерерг чакырылар что-ли?
лбтт юк!
Ярый, революцияг хтле мзпне тотарга хокуклар кбрк булган, гаил, мирас мсълренд, хзер бит ансы да юк.
Хнфи мзбе проблемасы безне ирлект 10 мсълдн д артмый. Ягъни башка мзблрдн булган аермалыклары.
ле шул ук кп кешег охшамаган м нервыландырган сакал, балак, 3,7,40гы, кферлекк чыгару м башка мсъллрд хнфи мзбе без уйлаганнан кпк кырысрак.
Тагы бер мисал:
Хнфи буенча кызнын атасыны рхсте кияг чыгу чен кирк тгел.
Хдиск каршы киле бер, ле бит халык та бар. Кызыгыз кич кайтып: "ти-ни, кияг чыктым ле бген, - дис - Ярар, кызым, без хнфилр бит!" - дип йтергме?
Шуа кр хнфи мзбене без ти алырдай ун мсълсе чен моны кадр гауга, моны кадр рнет, золым, ялган м ифтира булмаса да ярый иде.

Хнфи мзбе нрсне алата?



Ислам диненд ул нинди урын тота? Тарихка мргать итск, б Хниф (699-767) дигн исем алган Ногман ибн Сабит данлыклы фик белгече булган. Аны исемен л-Имам л-гъзам (Бек Имам) дрле титулы кушылган. б Хниф сннилр мзбен нигез салган имамнарны и лкне иде. Бу имамнар арасыннан фкать б Хниф ген Мхммд Пйгамбрне (с. г. в.) схаблре белн очрашкан. б Хнифне варис булуы мсьлсен шуны чен д зур мият бирел: ул заманны кренекле фик галимнре л – заи, Суфьян с-Саури, Лис ибн Саад, Млик ибн нс аны дрсен дгъва кыла алмадылар. Болардан тыш, б Хниф кндлек тормыш талплрен авап бир торган Корън м сннтк нигезлнеп, мселманнарны хокук системасын эшлгн беренче илаият белгече. Ннъ н шуа кр имам ш-Шфигый: “Мселманнар фиктагы уышлары чен б Хнифг бурычлы”, – дигн. Дрестн д, б Хнифг кадр фик дигн фн булмаган. Ул истихсан (херлесен стен кр) м кыяс (Корън белн хдиск таянып хкем чыгару) ысулларын барлыкка китерде. Имам шригать галимнрен акыл м гаделлек юлы белн хкем итрг чакырды.



Имамны никадрле бек галим булуын ле бгенг кадр бялп бетер ммкин тгел. б Хнифне алымы аны мзбен тормыш шартларына нык якынайта. Бары б Хнифг ген л-Имам л-гъзам дигн исем биреле м мтаид-мотлак (алар шригатьтге р сорауга мсткыйль рвешт фтва чыгара алганнар) дрсен ирешкн укучыларыны булуы кп нрслр хакында сйли. Башка мзблрг нигез салган имамнардан аермалы буларак, бары б Хнифг мгыятьт згрешлр барган чорда зене фтваларын чыгарырга туры килгн. Шуа кр д хнфи мзбе исламдагы и тземле хокук мктбен йлнгн. Акылга нигезлнеп гамл кылудан тыш, хнфи мзбене тземле булуына Аллака бтен калебе белн ихластан ышанып, сз белн иман климсен т д тэсир итдер. Мселманнар ммте арасында таркалыш китереп чыгарырга слтле кп санлы бер-берсен каршы килче сектант тркемнр барлыкка килгнг кр д хнфи мзбе оешуга нигез салган. Бу мктпне тп кагыйдлре ислам белемен ала алмаган м шригатне тулысынча т

мгн миллионнарча кешелрне д Аллака ышанучы итеп караудан тыймый. Ул хтта ирле инсаннарга исламга кадрге иске йолаларны сакларга да комачауламый. Алар хнфи мзбенд хокукны стм чыганаклары, дип таныла. Шуа кр гади мселманнар да бу мзбне злрен алаешлы, дип таный. Моннан ис Урта Азия, Алтын Урда, Госманлы длтенд м Бек Магуллар империясенд кешелрне хнфи мзбен кабул итлре шул сбптн икнлеге ачыклана. Аларны нселе хзерг хтле бу мзбт булуын двам ит.



Хнфи мзбендге фикер хрлеге нтисенд Фраби м бугалисина кебек днья клмендге галимнр барлыкка кил. Аларны фнг керткн леше балп бетергесез. Кешелек дньясына укымышлы, мдниятле м рхим-шфкатьле затларны кирк булуы бхссез. Бу кчлрне барысы да мзблрд тупланган. б Хниф зыялы кеше буларак, ислам дине ндгн дп-хлак кагыйдлрен зен алган. Ул мондый очракларда чагылыш тапкан.



Бек имам тннрен гыйбадтт ткргн. б Йосыфны хбр итенч, ул р тнне бер ркгатьт тулысынча Корънне укып чыккан. Кайчакларда тнге м иртнге намазларны бер тарт алу белн укыган.



Бервакыт бер кеше имамга: “Алладан курык”, – дигн. Бу сзлрдн со, б Хниф калтырап китте, агарынды м башын аска иеп: “Сиа Аллаыны рхмте булсын! Кешелр бу сзлрне ишетг никадрле мохталык кичер!” – диде.

б Хниф з заманыны и абруйлы дин белгече булган. Шддад ибн Хким аны турында: “Мин ул заманда аа караганда да гыйлемлерк кешене крмдем”, – дигн. Имам ш-Шфигый: ”Кешелр хокук фнен б Хнифдн йрн” м “Кешелр хокук фненд б Хниф белн чагыштырганда балалар кебек кен”,-дип белдергн.



б Йосыф хбр иткнч, б Хниф бервакыт тшенд Мхммд Пйгамбрне (с.г.в.) каберен казып, аны сяклрен ыйганлыгы турында крен сйлгн. Бу тш аркасында ул нык кына куркуга калган. Аннары дусты Ибн Сириннн аа алатма бирен сораган. Ибн Сирин: ”Син Алла илчесене сннтен ыеп, шуа ан р торган кеше”, – дигн.



Тик Россия мселманнары арасында хнфи мзбе ки таралган булса да, б Хнифне карашлары м эшл алымнары ки мгатьчелекк тулысынча билгеле тгел. Шуа кр бгенге кнд б Хнифне дини мирасын йрн аеруча мим гамл булып тора.



Хзерге вакытта Кнбатышны ич т ислам буенча кн кр, дип йтеп булмый. Тик алар да Корънне йрндн тайчынмый. Ни чен без, мселманнар, бу мсьлд алардан артта калырга тиеш?



Безг шуны алау мслихт: радикаль (кискен) идеологияне кайбер иллрд м тбклрдге кебек, безд кч кулланып юкка чыгару ммкин тгел. Биред аа шундый шартлар тудыру зарури: бу идеологияг ихтыя барлыкка килмсен м ул з-зен юкка чыгарсын. исламны хнфи мзбенд кискен идеологияг урын юк. Кайбер экспертларны: “Хнфи мзбе радикализмны тоткарлап торучы кч”, – дигн сзлренд хаклык бар. Бу мктп кешелрг тземле м уртача карашта булуы белн аерылып тора.



Шуны онытырга ярамый: динне акыл белн кабул иткнд ген без Раббыбыз чакырган урталыкка иреш алырбыз.

Тньяк Кавказда ислам радикализмы ни чен колач я?
http://musulman.su/index.php/2010-10-24-08-59-46/2260..

Ваабчылык – зур мгънсезлек, яки Акылы булган кеше ваабчы буламы?!
http://musulman.su/index.php/2010-10-24-08-59-46/2212..

Родоначальник интеллектуализма и либерализма в мусульманском богословии http://www.islamrf.ru/news/faith/teology/10870/ менэ бу язма да бик кызыклы. Тауфик Ибрахим.

Килеп керде бер суфый,
Хаман нэрсэднр тукый,
Узенен тарикатын,
Бик каты рекламалый.

Эллэ булды Накшбанди,
Эллэ булды Ясави,
Узенен акыйдасын,
Безгэ тагырга чамалый.

Эйдэ киттек ди Болгарга,
Мэетлэргэ кылыйк дога,
Анда барган кешелэрне ,
Шайтан тиз адаштыра.

Аннан китэлэр Билэргэ,
Агачка чупрэк бэйлэргэ,
Ник анламый бу халык,
Эйлэнгэнен мошриклэргэ....